Gozo, een eiland vol mysterie, historie en religie

Bij aankomst op het vliegveld van Malta viel ons op dat er geen enkele paspoortcontrole had plaatsgevonden op Schiphol, en ook hier op Malta niet. Onze chauffeur stond al te wachten en we hadden hem snel gevonden.
Na 25 min. met de veerboot kwamen we aan op Gozo, het is rustieker, groener en drie keer kleiner dan Malta (7x15 km.). Volgens de Griekse legende lokte de verleidelijke Calypso ooit de held Odysseus naar Gozo, waar ze hem 7 jaar gevangen hield. De tempels op het eiland, vaak alleen nog maar ruïnes, zijn ouder dan de Egyptische piramides en het Engelse Stonehenge. 5000 Jaar voor Christus was Gozo al bewoond. Je vindt er dan ook talrijke tempels en overblijfselen van oude beschavingen alsmede grotten die ooit bewoond waren. Ook de apostel Paulus heeft dit gedaan, maar dan op het eiland Malta. De eilanden liggen strategisch dusdanig dat ze altijd betwist werden, je vindt er dan ook Arabische, Griekse, Romeinse, Italiaanse, Spaanse en Engelse overblijfselen.
Bij het huisje aangekomen, zagen we de sleutel al op de voordeur staan, dat schijnt hier dus nog te kunnen. Het huisje is eenvoudig van inrichting, deuren en ramen kieren, zijn behoorlijk gammel en getuigen van veel vertrouwen in de mensheid. Inbraak lijkt hier eenvoudig, maar komt nauwelijks voor!
De eilanden werden lange tijd bezet door de Arabieren. De Maltese taal wordt dan ook gerekend tot de Arabische dialecten en toont veel overeenkomst met dialecten in Arabische landen. Een groot verschil is echter dat de Maltese taal geschreven wordt volgens het alfabet zoals wij dat kennen en niet in de sierlijke woordweergave van het Arabisch. Deze Arabische invloed blijkt ook uit de vele plaatsnamen (o.a. Rabat, Mdina).
Dankzij haar strategische ligging midden in de Middellandse Zee waren de eilanden een geliefde prooi van legio heersers en veroveraars, die allemaal hun sporen achter lieten.
Van verre zie je bij elk dorp en elke stad al een kerk hoog boven de bebouwing uitsteken. Malta en Gozo zijn dan ook overwegend katholiek. De kerken zijn indrukwekkend en van binnen voorzien van veel schilderingen en fresco´s op de muren en de plafonds c.q. koepels.
Het leven beweegt zich rondom de ´pjazza´, het centrale plein waar meestal ook de kerk staat. Hier liggen ook de gezellige, kleine restaurantjes, waar de lokale bevolking vaak en veel bij elkaar komt. Het eten bestaat veelal uit verse producten die voortkomen uit traditionele landbouwmethoden, stoofpot van konijn en verse vis. En bij elk groente- en vleesgerecht komt er iemand langs met een gigantische pepermolen met verse peper. Je mag zelf bepalen hoe lang de molen gedraaid wordt!
Soep, voor- en hoofdgerecht, wijn en bier voor 5 personen, erg lekker allemaal, hoewel dat niet voor de wijn gold en toch maar € 100. De prijzen voor eten en drinken vallen hier erg mee.
Maandag zijn we ´s morgens eerst boodschappen gaan doen in de plaatselijke supermarkt, die gratis naar ons huisje werden gebracht. De dames mochten zelfs voorin de auto mee, voor Rico en mij was er nog plaats naast de boodschappen in de bak. Vervolgens begonnen we aan onze eerste wandeling. Xaghra ligt hoog en vanaf ons terras zien we beneden Victoria liggen, de hoofdstad van het eiland. Gozo is één groot wandelgebied, maar de hoogteverschillen zijn soms behoorlijk. We begonnen dus vol goede moed aan de afdaling langs grillige hellingen over soms steile en rotsige paadjes. Natuurlijk géén bewegwijzering maar wel een duidelijk spoor van wat een pad zou kunnen zijn. Dit pad was ons aangeraden en bleek inderdaad een aanrader te zijn. Zo kwamen we in de stad Victoria waar we eerst gezellig koffie gingen drinken met een heerlijk belegd broodje. Waar krijg je nog koffie voor 95 en toast ham-kaas voor 90 cent?
Vervolgens bezochten we de Citadel van Victoria, een burcht hoog boven de stad, gebouwd in de 15e eeuw door de tempeliersorde De Johannes Ridders. en diende als beschermplek tegen de aanvallen van de Ottomanen en barbaarse zeerovers.
Daarna wandelden we verder naar Marsalforn dat aan de noordkust ligt, een wandeling langs de openbare weg maar met prachtige uitzichten. Gozo kent geen grotere in het wild levende dieren dan konijnen en egels, maar des temeer geiten en schapen die vrijelijk in het landschap rond lopen. Dit geldt trouwens ook voor Malta. De zon scheen genadeloos op ons lijf, waar we weer thuis gekomen eigenlijk pas achter kwamen. Jan had nog net geen blaren op zijn hoofd!
Een helling afdalen betekent meestal ook dat je die helling ook weer op moet en vanaf Marsalforn was deze pittig. De weg liep gestaag omhoog en trok zich erg lang. De zon was niet barmhartig! Tegen zessen kwamen we weer terug bij ons huisje, we hadden ongeveer 20 km. gelopen!
Vandaag hebben we het derde eiland van de republiek Malta bezocht, Comino, onbewoond maar ook bijna onbegroeid. Er staan hooguit 10 bomen op het eiland, de wind blaast elk zaadje of scheutje onbarmhartig weg. Wat er wél kan standhouden op dit rotsige eiland staat dan ook stevig vast en kan lange tijd zonder water. Het kan hier hartje zomer 40 graden warm worden! De overtocht met een bootje was misschien wel een groter avontuur dan de wandeling over het eiland, het was behoorlijk stormachtig op zee. Bij het eiland aangekomen voer de boot eerst langs enkele grotten, de kleuren in de grotten en van het water waren adembenemend. De baai waarin we aanlegden heet niet voor niets de Blue Lagoon, het water is kristalhelder en zó blauw. Hier werd ook de gelijknamige film opgenomen!
Het bootje zou ons om 16.20 uur weer komen ophalen, we waren echter om 13.30 uur alweer terug op het beginpunt, waar we eerst wat dronken en iets te eten lieten klaarmaken, we konden kiezen uit drie kiosken, maar ze hanteerden alle drie dezelfde prijzen. Voordat we aan onze wandeling over het eiland begonnen hadden we bij de middelste koffie gedronken en ook nu kozen we voor de middelste. Terwijl we echter aan de waterkant op een richel ons broodje en fish and chips aten, betrok de hemel en begon het harder te waaien. Het was de hele dag al bewolkt, maar nu werd het frisser. We besloten gebruik te maken van de mogelijkheid om een eerdere boot terug te nemen, maar hadden al vrij snel in de gaten dat deze boot niet naar Gozo voer maar naar Malta. Ons kaartje was slecht gecontroleerd! Er bleef ons niets anders over dan weer terug te varen naar Comino en van daaruit naar Gozo.
Noemden we de heentocht al avontuurlijk, deze terugtocht was dat des temeer: de snelheid van de boot was behoorlijk hoog en de zee was nog ruwer dan ’s morgens. De golven sloegen van alle kanten naar binnen, het leek wel alsof de bootsman het erom deed, maar we waren toen we op Malta aankwamen behoorlijk nat en koud. En toen moesten we dus ook weer terug! Uiteindelijk kwamen we in ons oorspronkelijk geplande bootje weer terug op Gozo, waarbij we wel eerst nog midden op zee hadden moeten overstappen van het ene in het andere bootje!
In het havenstadje Mgarr hebben we nog wat boodschappen gedaan voor het avondeten welke we mee konden nemen in de taxi die ons weer op kwam halen. Morgen bezoeken we hier in Xaghra enkele grotten die onder bewoonde huizen liggen. Je mag ze gratis bezoeken, eenvoudig aanbellen, en de kinderen die met kaarsen het licht verzorgen een kleine fooi geven is voldoende! Hier in de buurt liggen de oudste vrijstaande gebouwen ter wereld, de Ggantija tempels, gebouwd met rotsblokken van gigantisch formaat en gewicht, waarbij men zich ook hier afvraagt hoe men dit heeft kunnen bouwen (zonder moderne hulpmiddelen). Dat een reuzin deze stenen op haar hoofd droeg, nemen we maar met een korreltje zout. Te voet zijn deze tempels makkelijk (?) bereikbaar.